Người Việt có thói quen đi lễ chùa hàng ngày và những dịp lễ trong năm. Để cầu mong bình an, may mắn cho bản thân và gia đình. Ngoài ra, đi lễ chùa còn là dịp giúp mọi người vãn cảnh và bình an trong tâm hồn. Sau những bộn bề của cuộc sống. Đây là nét văn hóa đẹp lâu đời của dân tộc ta. Mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp về cả tâm linh lẫn tinh thần. Du khách có thể đi lễ chùa vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, tuy nhiên các tăng ni phật tử thường tập trung đi lễ chùa vào những ngày đầu xuân năm mới hoặc lễ hội theo âm lịch.
>Trước
khi hành lễ
Có lẽ bước đầu
tiên của việc đi lễ chùa chính là lựa chọn địa điểm một ngôi chùa nào
đó mà chúng ta thực sự muốn đi. Điều này nghe sẽ có vẻ khó hiểu, nhưng chúng ta
không nên lựa chọn chùa theo tiêu chí 'có linh thiêng' hay không. Bởi lẽ theo
các sư thầy, thì linh thiêng hay không tùy thuộc vào tâm chân thành của người cầu
nguyện.
>Trang phục
chỉnh tề, trang trọng
Đền, chùa là
chốn trang nghiêm. Vì thế, người đi lễ chùa cần phải biết cách thể hiện sự tôn
trọng của mình với các bậc thánh thần, trước hết là qua trang phục. Khi đi lễ
chùa, tốt nhất là chúng ta nên tránh các trang phục như áo sát nách, quần lửng
cùng các loại hình 'thời trang mát mẻ' khác.
Những trang
phục có màu sắc quá sặc sỡ (đỏ, cam, xanh chuối...) chúng ta cũng nên tránh.
Các loại trang phục quá trang nghiêm như sơ mi, áo vest...cũng không cần thiết.
Chỉ cần lịch sự là được.
>Sắm sửa
lễ vật
Người đi
chùa nên chuẩn bị các loại lễ vật chay như hương (nhang), hoa quả, bánh oản
(bánh in - gần giống một loại bánh nếp, bánh đậu xanh), xôi, chè...Chốn chùa
linh thiêng, chúng ta cần hạn chế sử dụng đồ mặn làm lễ, nhằm tránh mang theo
oán niệm từ các sinh linh động vật bị giết hại.
Đến dâng
hương tại các chùa chỉ được sắm các lễ chay: Hương, hoa tươi, quả chín, oản
phẩm, xôi chè... không được sắm sửa lễ mặn chư cỗ tam sinh (trâu, dê, lợn), thịt
mồi, gà, giò, chả...
Sắm sửa lễ mặn
chỉ được chấp nhận nếu như trong khu vực chùa có thờ tự các vị Thánh, Mẫu và chỉ
dâng ở đó mà thôi. Tuyệt đối không được dâng đặt lễ mặn ở khu vực Phật điện.
Không nên sắm
sửa vàng mã, tiền âm phủ để dâng cúng Phật tại chùa. Nếu có lễ này thì thí
chủ đặt ở bàn thờ Thần Linh, Thánh Mẫu hay ở bàn thờ Đức
Ông.
Tiền giấy âm
phủ hay hàng mã kiêng đặt ở ban thờ Phật, Bồ Tát. Tiền thật cũng không nên đặt
lên hương án của chính điện mà nên bỏ vào hòm công đức.
Hoa tươi lễ
Phật là hoa sen, hoa huệ, hoa mẫu đơn, hoa ngâu... không dùng các loại hoa tạp,
hoa dại.
>Đi qua
tam quan đúng thứ tự
Đối với các
ngôi chùa có cửa tam quan (3 cửa xếp cạnh nhau, với ô cửa lớn nhất ở giữa), thì
chúng ta nên bước vào qua cửa Giả Quan (tức cửa bên phải) và bước ra qua cửa
Không Quan (tức cửa bên trái). Cửa Trung Quan (ở giữa) chỉ dành cho các bậc cao
tăng, khoa bảng, Thiên tử; người bình thường nên tránh bước qua cửa này.
Lễ ban phải
đúng thứ tự
Sau khi bước
qua cửa chùa, chúng ta nên hành lễ theo thứ tự từ gian bên trái của chùa trước
tiên, sau đó đến các gian ở giữa rồi đến các gian bên phải, đúng một vòng chùa.
Thứ tự này tượng trưng cho đạo lý thuận lẽ tự nhiên (chiều kim đồng hồ)
trong Phật Giáo.
Ngoài ra, rất
nhiều các ngôi chùa tại Việt Nam không chỉ thờ Phật, mà còn thờ các vị nhân thần
khác, ví dụ như các vị thánh trong đạo Mẫu. Khi lễ ban ở các ngôi chùa như vậy,
chúng ta nên hành lễ trước các bức tượng Phật tổ và Tam bảo trước, sau đó mới
hành lễ trước các vị thánh của các tín ngưỡng khác.
>Vị trí đứng
khi hành lễ
Trong khi
hành lễ, thắp hương, chúng ta cần lưu ý không đứng ngay chính giữa điện, ngay
trước tượng Phật hoặc Tam bảo, mà nên đứng chếch sang một bên. Việc này cũng thể
hiện sự tôn kính của người hành lễ đối với Phật tổ và các vị thánh thần.
Khi vào
chùa, lễ bái tốt nhất là lễ 3 ngôi Phật, Pháp và Tăng nên người đi lễ nên quỳ
xuống, năm vóc gieo đất (trán, 2 khuỷu tay, 2 đầu gối sát xuống đất) và cầu khấn
mong ước trong tâm trí, sau khi khấn xong thì lạy 3 lạy.
>Tâm từ
bi, vì mọi người, không vì bản thân
Khi vào chùa
lễ Phật, mọi người nên để tâm mình an nhiên, thảnh thơi, không nên mang quá nhiều
mưu cầu về công danh và tài lộc. Riêng suy nghĩ đến chùa cúng nhiều đồ lễ để đức
Phật phù hộ là sai, không đúng với giáo lý đạo phật.
Khi thắp
hương cầu nguyện, tốt nhất là chúng ta nên cầu bình an cho toàn bộ chúng sinh,
không chỉ cho riêng bản thân hoặc gia đình mình. Bởi lẽ Phật Giáo luôn đề cao
tâm từ bi của người học, nên không chỉ khi đến hành lễ trong chùa mà ngay cả
trong cuộc sống thường ngày, chúng ta cũng cần phải thực hành nó, ngay cả trong
tư tưởng, suy nghĩ.
>Sau khi hành
lễ
Cuối cùng, sau khi hành lễ, chúng ta cần lưu ý bỏ tiền
và lễ vật tại khu vực hòm công đức (tiền bỏ vào trong hòm). Cần tránh bỏ tiền tại
hương án ở chính điện, khiến cho cảnh quan trong chùa trở nên bừa bộn và dung tục.
10 điều cần lưu ý:
1. Lễ chùa phải ăn mặc giản dị, sạch sẽ, đặc
biệt không mặc váy ngắn, quần cộc, hở hang… để không phạm vào bất kính với
Phật đường khiến công quả tiêu tán hết, quả báo vô cùng. Không để trẻ
em chạy loạn tam bảo, nghịch ngợm các đồ tế khí, sờ mó tượng Phật…
2. Không nên lễ ở chùa bằng lễ mặn, chỉ cần hương hoa, quả hay kẹo bánh là được
rồi.
3. Nguyên tắc ra, vào: Khi đi qua cổng Tam quan vào chùa nên đi vào cửa Giả
quan (bên phải) và đi ra bằng cửa Không quan (bên trái). Cửa Trung quan chỉ
dành cho Thiên tử, bậc cao tăng, bậc khoa bảng đi vào chùa và đi ra cũng theo cửa
này.
4. Vào đến chùa thì trước tiên không phải là khấn vái ban chính trong chùa mà
là vái hai ông gác bên ngoài cổng ( 1 ông cầm ngọc, 1 ông cầm đao,ở một số chùa
có), điều này có ý nghĩa là xin phép để được vào chùa.
5. Về cầu nguyện: Theo quan niệm của nhà Phật, Phật chỉ phù hộ an bình, che trở
cho con Phật chứ không thể phù hộ đường công, danh, tài, lộc. Vì vậy, khi chúng
ta làm lễ cầu tới cửa Phật nên xin được Phật che trở, bảo vệ.
Vào Đình, Đền bạn có thể cầu xin may mắn trong sự nghiệp, tình cảm….
6. Không chạy qua chạy lại, nói chuyện, bình phẩm, ngồi hoặc nằm
trong Phật đường. Không tùy tiện hắt hơi sổ mũi, khạc nhổ… quanh khu
vực Phật điện, Tam bảo.
7. Không tự ý sử dụng hoặc lấy những đồ đạc bất kì của chùa về nhà làm của
riêng. Vào Phật đường, Tam bảo không nên đi giày dép, nhai trầu, hút
thuốc.
8. Nên tắt điện thoại hoặc để rung trước khi vào chùa, đặc biệt là chuẩn bị thắp
nhang, thờ cúng.
9. Các bạn không nên thắp hương trong chùa, bởi vì bên ngoài đã có lư hương.
10. Không nên chụp ảnh, quay phim tùy tiện trong chùa, khi đứng khấn vái, không
nên đứng thẳng ban thờ mà nên đứng chéo sang một bên.
